Collega Jorn wees me al op de kwaliteiten van Jules Dassins Rififi nadat ik een tijdje geleden Brute Force zag. Die fameuze heistfilm komt zeker aan bod, maar ik werk me er naar toe via een aantal vroegere films van Dassin. The Naked City volgde direct op zijn gevangenisdrama en vertelt een verhaal over New York, de stad met vele verhalen waarvan er in elke bewoner een te ontdekken is. ‘There are eight million stories in the Naked City‘, vertelt de voiceover, ‘and this is one of them‘.
Het aantrekkelijke blonde model Jean Dexter wordt in haar appartement vermoord, en de twee detectives Dan Muldoon en Jimmy Halloran gaan op onderzoek uit. Meerdere verdachten passeren de revue, allen met een nogal dubieuze levensgang, tot er een inbreker dood gevonden wordt die een dealtje had met een zekere Willie. Deze mannetjesputter wordt uiteindelijk in een hectische achtervolging op de Williamsburg Bridge in het nauw gedreven, waarbij Willie zijn eigen afscheid kiest.
Zoals je merkt is het verhaal niet de reden waarom deze film zo boven zijn tijdgenoten uitsteekt. De grote kracht van The Naked City is dat Dassin en zijn team de hele film op locatie in New York hebben opgenomen. Iets dat zeer ongebruikelijk was in het Hollywood van die tijd. Dassin werd beïnvloed door het Italiaanse neorealisme dat toen erg in opkomst was, en het werk van Amerikaanse thrillerschrijvers als Dashiell Hammett, Raymond Chandler en Mickey Spillane. De voiceover die op zich heel gebruikelijk was in film noir past Dassin op unieke wijze toe, door die toe te schrijven aan producent Mark Hellinger. Hij begint zo: ‘It’s a bit different from most films you’ve ever seen. This is a story of a number of people, and a story also of the city itself. It was not filmed in a studio.’
Daardoor krijgt de film een documentaire-achtige vorm die The Naked City een zeer eigen plaats in de noir-canon geeft. Dassins film lijkt veel op wat Don Siegel 20 jaar later zou doen in zijn politiefilms, waaronder bv Madigan.